Randomizer

Driebandanemoonvissen

De driebandanemoonvis (Amphiprion ocellaris), ook wel bekend als de "Nemo-vis", kan wat bijzonders. Deze kleurrijke rifvis kan namelijk van geslacht veranderen, en dat gebeurt niet zomaar: het is een vast onderdeel van hun sociale structuur.

Hoe werkt dat?

Alle driebandanemoonvissen worden geboren als mannetje. Binnen een groep leeft één dominant vrouwtje met haar mannetje en een paar kleinere, geslachtsrijpe mannetjes-in-wachtrij. Als het vrouwtje sterft, verandert het dominante mannetje van geslacht en wordt het nieuwe vrouwtje. De grootste van de wachtende mannetjes schuift dan op en wordt haar partner. Hij ondergaat een complete biologische transformatie of in dit geval: een geslachtsverandering.

Foto: Driebandanemoonvissen (Amphiprion ocellaris)

Tijdens deze verandering:

  • Worden de mannelijke voortplantingsorganen afgebroken
  • Groeit het vrouwelijke voortplantingssysteem aan (eierstokken)
  • Verandert de hormoonhuishouding volledig: mannelijke hormonen dalen, vrouwelijke hormonen stijgen
  • Past zelfs het gedrag zich aan: het voormalige mannetje neemt het dominante gedrag van een vrouwtje over[1]

Waarom moeten zij beschermd worden?

Na het enorme succes van Finding Nemo in 2003 wilden veel mensen een “Nemo” in hun aquarium. Dit leidde tot een plotselinge toename in de vangst van driebandanemoonvissen (Amphiprion ocellaris) uit het wild. Vooral in Indonesië en andere tropische gebieden werden deze kleurrijke vissen massaal uit koraalriffen gehaald om als huisdier te verkopen. Maar dat had een keerzijde, want de lokale populaties namen sterk af, koraalriffen raakten beschadigd en de anemonen waarmee de vissen in symbiose leven stierven ook af. Gelukkig zijn er sindsdien kweekprogramma’s opgezet die deze vissen in gevangenschap fokken. Daardoor hoeft de natuurlijke populatie niet meer te lijden onder onze fascinatie voor animatiefilms. 

Bekijk ook:

Wist je dat valse poetsvissen doen alsof ze echte poetslipvissen zijn?

Wist je dat kogelvissen kunst maken van zand?

Wist je dat kwallen onsterfelijk kunnen zijn?

Bronnenlijst

  1. Casas, L., Saborido-Rey, F., Ryu, T., Michell, C., Ravasi, T., & Irigoien, X. (2016). Sex Change in Clownfish: Molecular Insights from Transcriptome Analysis. Scientific Reports, 6(1). https://doi.org/10.1038/srep35461 

7 augustus 2025